Το γραφείο του κυρίου Νικολακέα, ειδικεύεται στην εξωδικαστική επίλυση αστικών και εμπορικών υποθέσεων με διαμεσολάβηση. Μεγάλη επιτυχία του αποτελεί, η αναστολή πλειστηριασμού, μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της ασκηθείσας έφεσης. Όμως η πρόσφατη απόφαση του Άρειου Πάγου λειτουργεί αρνητικά ως προς τους οφειλέτες, οι οποίοι απώλεσαν ένα ανάχωμα, το οποίο διέθεταν ως προς τον πλειστηριασμό των ακινήτων τους.
Κύριε Νικολακέα μπορείτε να μας εξηγήσετε με απλά λόγια τη σημασία της πρόσφατης απόφασης του Αρείου Πάγου σχετικά με τα funs και τους πλειστηριασμούς;
Όπως έχει γίνει γνωστό, η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου τάχθηκε κατά συντριπτική πλειοψηφία υπέρ των Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (servicers) ως προς το ζήτημα εάν νομιμοποιούνται να προβαίνουν για λογαριασμό των funds σε ενέργειες εκτέλεσης κατά των οφειλετών. Η εν λόγω απόφαση λήφθηκε μέσα σε εντυπωσιακά σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ το κείμενό της δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί ώστε να έχουμε πλήρη εικόνα του σκεπτικού. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση αυτή αναγνωρίζει τη δυνατότητα στις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων – servicers να εκμεταλλευτούν αυξημένα δικαιώματα που απορρέουν παράλληλα από δύο διαφορετικούς νόμους, τον νόμο 3956/2003 και το νόμο 4354/2015, παρότι η πλειονότητα των δανείων μεταβιβάστηκαν από τις τράπεζες σε ξένα funds στα πλαίσια του παλαιότερου εκ των δύο νόμων. Με τον τρόπο αυτό τα funds αποφεύγουν την καταβολή φόρων και εξόδων μεγάλου ύψους για τα δάνεια που τους μεταβιβάστηκαν έναντι μικρού ποσοστού της αξίας τους, ενώ δεν υποχρεούνται πριν τη μεταβίβαση του δανείου να προτείνουν στον οφειλέτη τη δυνατότητα αποπληρωμής του δανείου με αντίστοιχα μεγάλη διαγραφή.
Το νομικό ζήτημα που είχε ανακύψει προβλήθηκε από πάρα πολλούς οφειλέτες μέσω των Ανακοπών που άσκησαν στα Δικαστήρια της Χώρας μας κατά των Διαταγών Πληρωμής και των Κατασχέσεων που τους επέδωσαν οι Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ανασταλούν πολλοί από τους προγραμματισμένους πλειστηριασμούς, ενώ ανάγκασε τους servicers να προβούν σε ρυθμίσεις δανείων με τους οφειλέτες υπό τον φόβο ματαίωσης των ενεργειών τους.
Πλέον, μετά από την Απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου δεν υπάρχει περιθώριο άλλης ερμηνείας πέραν του ότι οι servicers δικαιούνται να προβαίνουν σε ενέργειες εκτέλεσης για λογαριασμό των ξένων funds, ανεξαρτήτως του νόμου με τον οποίο τους μεταβιβάστηκαν τα δάνεια, και κατ’ επέκταση μπορούν να προβαίνουν και σε πλειστηριασμούς ακινήτων.
Θεωρείτε ότι η πλατφόρμα για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά ανταποκρίνεται αρκετά στις ανάγκες του κόσμου;
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού του ν.4738/2020 είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω. Σήμερα, αποτελεί τη μοναδική δυνατότητα που παρέχει ο νόμος σε ένα πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) για να ρυθμίσει συνολικά όλες τους τις οφειλές τόσο με τις τράπεζες ή τα funds, όσο και με το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς Φορείς. Προβλέπεται η δυνατότητα ρύθμισης με μεγάλο αριθμό δόσεων, χωρίς να απαιτούνται προκαταβολές όπως συνήθως ζητάνε τα funds στις απευθείας διαπραγματεύσεις. Ως εκ τούτου ανταποκρίνεται αρκετά στις ανάγκες του κόσμου υπό την έννοια ότι λαμβάνεται υπόψιν το σύνολο των χρεών του προσώπου και προτείνεται μία συνολική δόση που θα μπορεί να την εξυπηρετεί. Ιδίως για τα χρέη προς το Δημόσιο αποτελεί σήμερα τη μόνη δυνατότητα για κάποιον να ρυθμίσει έως και σε 240 δόσεις. Ακόμη, κρίνεται αναγκαίο να υπάρξει πρόβλεψη για αναστολή των πλειστηριασμών για όσους υποβάλουν οριστικά αίτηση στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού και για όσο διάστημα αναμένουν την απάντηση από τους πιστωτές τους.
Εσείς ως διαμεσολαβητής έχετε στα χέρια σας αρκετά εργαλεία ώστε να μπορέσετε να βοηθήσετε κάποιον που έχει πρόβλημα;
Ως διαμεσολαβητής, δεν διαθέτω πολλά εργαλεία ώστε να βοηθήσω κάποιον να έχει βέβαιο αποτέλεσμα ενόψει ενός πλειστηριασμού. Όμως, χρησιμοποιώντας την κατάρτισή μου και εφαρμόζοντας τις τεχνικές της διαμεσολάβησης, βλέπω απτά αποτελέσματα στις υποθέσεις που χειρίζομαι, ιδίως στις εξωδικαστικές διαπραγματεύσεις για τη ρύθμιση των οφειλών και προκειμένου να απαφευχθεί η διενέργεια ενός προγραμματισμένου πλειστηριασμού.
Τι πιστεύετε ότι θα έπρεπε να έχει γίνει διαφορετικά, θετικό ή αρνητικό, ως προς την τοποθέτηση του νομικού πλαισίου και πόσο πραγματικά αυτό σας λύνει ή σας δένει τα χέρια.
Θεωρώ ότι πρέπει άμεσα να προβλεφθεί με Νόμο η προστασία της κύριας κατοικίας. Η επαναφορά της προστασίας αυτής πρέπει να γίνει με οικονομικά και περιουσιακά κριτήρια που θα διασφαλίζουν ότι θα τη δικαιούνται αυτοί που πράγματι βρίσκονται σε αντικειμενική αδυναμία να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους.
Επιπλέον πιστεύω ότι πρέπει άμεσα, έστω και με πράξη νομοθετικού περιεχομένου, να απαγορευθεί ο πλειστηριασμός κύριας κατοικίας οφειλέτη για ποσά οφειλών κάτω των 40.000 €. Ας μη γίνουμε μάρτυρες απώλειας μίας κατοικίας για μία οφειλή μικρού ύψους σε σχέση με την αξία αυτής.
Τέλος, πιστεύω ότι πρέπει να υπάρξει άμεσα νομοθετική ρύθμιση σχετικά με τους κανόνες που οφείλουν να ακολουθούν οι Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (servicers) τόσο για τη ρύθμιση των δανείων που διαχειρίζονται, όσο και για την επικοινωνία τους με τους οφειλέτες. Οι οφειλέτες έχουν ανάγκη από ένα ξεκάθαρο πλαίσιο που θα καθορίζει με ποιο τρόπο μπορούν να ρυθμίσουν απευθείας το δάνειό τους με την Εταιρεία που το διαχειρίζεται. Επίσης πρέπει να ικανοποιείται το δικαίωμά τους για άμεση ενημέρωση σχετικά με τα δάνειά τους και οτιδήποτε αφορά την αποπληρωμή τους, καθώς και να παύσουν τα φαινόμενα προσβλητικής συμπεριφοράς ή άσκησης ψυχολογικής πίεσης εις βάρος των οφειλετών από υπαλλήλους των Εταιρειών αυτών. Στην κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να προβλεφθούν και κυρώσεις κατά των servicers που θα αποφεύγουν να τηρήσουν τους θεσπισμένους κανόνες συμπεριφοράς.
Στρατής Νικολακέας
Βαλαωρίτου 4 – Κολωνάκι – Αθήνα
Τηλ. 2103634039, 6977574577
law@nikolakeas.com
www.nikolakeas.com
